Czym są kieszonki dziąsłowe? Jak powstają i jak je czyścić?
Kieszonka dziąsłowa może powstawać na skutek stanów zapalnych, chorób przyzębia lub wyrzynających się ósemek. W wyniku takiej zmiany patologicznej dziąsła stają się bardziej wrażliwe oraz mają tendencję do krwawienia. Dlatego też kluczowe jest zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej oraz czyszczenie kieszeni zarówno domowymi sposobami, jak i profesjonalnie w gabinetach stomatologicznych.
Kieszonki dziąsłowe (lub zębowe) to szczeliny mogące osiągnąć głębokość od 2 do 3 milimetrów tworzące się między szkliwem a wewnętrznym nabłonkiem dziąsła. Ich większy rozmiar świadczy o patologicznych zmianach wymagających interwencji specjalisty. Potocznie mogą być nazywane również rowkami zębowymi. Dzieli się je na rzekome i prawdziwe. Te pierwsze tworzą się w odpowiedzi na stany zapalne lub przerostu dziąseł. Te drugie z kolei powstają na skutek utraty przyczepu łącznotkankowego. Objawy kieszonek zębowych uzależnione są przede wszystkim od przyczyny powstawania i stopnia ich rozwoju.
Przyczyny powstawania kieszonek dziąsłowych
Kieszenie zębowe powstają na skutek wielu czynników. Najczęściej jednak są one konsekwencją kamienia nazębnego, który gromadzi się w przestrzeni między zębami a dziąsłem. Taki rozrost prowadzi do niszczenia przyczepu nabłonkowego, co pogłębia rozmiary kieszonki dziąsłowej. Sytuację obserwuje się najczęściej na skutek zaniedbania higieny jamy ustnej, czy też długotrwałego palenia papierosów.
Agresywna postać choroby przyzębia występuje głównie u ludzi bardzo młodych, kiedy to dochodzi do szybkiej utraty kości, co może być jedną z przyczyn tworzenia się głębokich kieszonek zębowych. Taki stan patologiczny może pojawiać się w momencie występowania trudności w wyrzynaniu się tzw. zębów mądrości, czyli ósemek. Wówczas na zdjęciu rentgenowskim kieszenie zębowe uwidaczniają się jako półksiężyc, co jest wskazaniem do ekstrakcji.
Kolejnym czynnikiem, który zwiększa ryzyko pojawienia się kieszonek dziąsłowych, jest zapalenie miazgi. Nierzadko zdarza się, że stan zapalny szybko rozprzestrzenia się z miazgi na sąsiednie tkanki przyzębia. Nie bez znaczenia jest również dieta. Ta bogata w węglowodany, a zatem słodycze i produkty wysoko przetworzone, sprzyja gromadzeniu się kamienia nazębnego. Gromadzi się on w rowku dziąsłowym i pogłębia kieszeń zębową. Stwarza to sprzyjające środowisko do kolonizacji bakterii, co pogarsza kondycję zębów i dziąseł.
Objawy kieszeni przyzębia
Objawy pojawienia się kieszonek zębowych to m.in.:
- zaczerwienienie i tkliwość dziąseł,
- krwawienie dziąseł podczas szczotkowania,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- kamień nazębny,
- ból podczas spożywania posiłków lub w odpowiedzi na opukiwanie,
- wysięk ropny,
- odsłonięcie szyjek zębowych,
- rozchwianie zębów.
Aby rozpoznać patologiczny rozrost kieszonek przyzębia, konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego oraz badania przy użyciu sondy periodontologicznej. Pozwala to na ocenę stopnia zmian i wdrożenie odpowiedniego leczenia. W przypadku pojawienia się ropnia konieczna może okazać się antybiotykoterapia.
Czyszczenie kieszonek dziąsłowych
Właściwa higiena jamy ustnej, a także regularne wizyty u lekarza stomatologa, mogą zapobiec powiększaniu się kieszonek dziąsłowych. Najskuteczniejszą metodą jest regularnie czyszczenie kieszeni za pomocą specjalistycznych płukanek oraz płynów odkażających. W taki sposób można usunąć bakterie, które w kieszeniach zębowych mają idealne warunki do rozwoju. Są nimi m.in. roztwory chlorheksydyny, jodopowidonu i wody. Bez recepty można zakupić również nadmanganian potasu, który wykorzystać można w warunkach domowych.
W profesjonalnych gabinetach stomatologicznych wykonuje się zabieg (w znieczuleniu miejscowym) zwany kiretażem. Polega on na pozbyciu się nadmiaru obumarłych tkanek z dna kieszonek zębowych. Pomocna jest także aplikacja leku bezpośrednio do kieszonki zębowej, w tym np. doksycykliny.
Przebieg leczenia jest znacznie trudniejszy i bardziej czasochłonny w przypadku uogólnionej choroby przyzębia. Jeśli dodatkowo obserwuje się znaczne ubytki kostne, zazwyczaj pacjenta poddaje się zabiegowi chirurgii regeneracyjnej.
Profilaktyka
Aby móc skutecznie zapobiegać rozwojowi kieszonek zębowych należy regularnie zgłaszać się na wizytę do lekarza stomatologa lub periodontologa. Wówczas, już przy zauważeniu pierwszych objawów problemu, można szybko i bezboleśnie wdrożyć środki zapobiegawcze dalszemu rozwojowi schorzenia. Kluczowe jest przede wszystkim zachowanie właściwej i dokładnej higieny jamy ustnej włączającej nie tylko szczotkowanie, ale i użycie nitek dentystycznych, a także irygatora. W warunkach domowych zaleca się wykonywanie płukanek z szałwii lub rumianku. Warto pamiętać również o ograniczeniu węglowodanów w codziennej diecie.
