Co zrobić, żeby dziecko nie bało się dentysty?
Mamy już za sobą długi staż pracy w klinice NOVA ESTETICA z najmłodszymi pacjentami. I duże sukcesy w tym zakresie. Aby było ich jeszcze więcej, przedstawiamy poniżej kilka „podpowiedzi” dla rodziców o tym, co skutecznie zniechęca dziecko do dentysty oraz to, co pomaga mu w kontakcie z nami:
- Kontakt dziecka z dentystą najlepiej rozpocząć od wizyty adaptacyjnej, która pozwoli maluchowi zapoznać się z nowym miejscem. Wizyta wcale nie musi być związana z zabiegiem! Jeśli przypadnie na leczenie zęba z bólem, jest bardzo prawdopodobne, że właśnie z nim dziecko zacznie kojarzyć dentystę.
- Straszenie dziecka dentystą, lekarzem, szpitalem, zastrzykiem, wyrywaniem zęba – stanowczo zabronione!
- Nie wolno oszukiwać dziecka mówiąc mu „pani doktor nic Ci nie będzie robiła, nic Cię nie będzie bolało”, skoro idziemy z nim na zabieg stomatologiczny. Wpływa to negatywnie na poziom zaufania dziecka i do nas – rodziców, i do lekarza. Lepiej powiedzieć: „Jeśli Cię zaszczypie, będzie nieprzyjemnie lub będziesz chciał przerwę, to podnieś rękę do góry.
- Zrobimy przerwę, a ja będę obok Ciebie i będę Cię trzymać za rękę albo usiądę z Tobą na fotelu, jeśli chcesz”.
- Zrezygnuj z używania w kontekście leczenia tylko negatywnych wyrazów, zwrotów typu ból, zastrzyk, wiertło, szpikulec, wyrywanie. Dziecko zapamiętuje je bardzo dokładnie!
- Warto skupić się na pozytywnych aspektach wizyty u dentysty. Mówić: „ząbki będą ładne, białe, bez czarnych robaczków”, lub „dostaniesz jakąś nagrodę w gabinecie i w domu – może pójdziemy do zoo w nagrodę?”. Zamiast wiertła lepiej mówić „szczoteczka”, szpikulec – „łopatka do sprawdzania zębów” , bakterie – „robaczki, które siedzą w ząbku i ząbek robi się czarny, to przez nie później nie możesz spać w nocy i jeść nic słodkiego”.
- Nic nie da walka z dzieckiem, przytrzymywanie go na siłę. To wręcz pogarsza atmosferę wizyty. W naszej klinice nie stosujemy takich metod. Jeśli już bezwzględnie trzeba coś zrobić w buzi dziecka (bo tworzą się ropnie, ból dezorganizuje życie dziecka i rodzica), warto wybrać się z dzieckiem na leczenie przy użyciu znieczulenia gazem rozweselającym czy syropem Dormicum (obie metody są dostępne w naszej klinice) lub w znieczuleniu ogólnym (narkoza).
- Ważne jest zaplanowanie wizyty. Najlepszą porą na wizytę u dentysty jest taki moment w ciągu dnia, w którym dziecko ma zazwyczaj najlepszy humor, nie jest śpiące ani zmęczone. Dlatego warto umawiać się na konkretną godzinę. Jeżeli czas oczekiwania w kolejce się przedłuży, można zainteresować dziecko książeczką lub zabawką z naszej poczekalni.
- Niewybaczalny jest brak zainteresowania rodzica stanem uzębienia dziecka – nie „zaglądanie” do buzi dziecka, zostawianie go samego na fotelu dentystycznym. Warto wiedzieć, że przed każdym zabiegiem potrzebna jest ustna zgoda rodzica (wyjątkowo pisemna – w przypadku dodatkowych znieczuleń).
- Nie wolno zaniedbać wizyt kontrolnych – leki pozostawione w zębie na lata nie zawsze są obojętne dla organizmu dziecka. Warto więc wiedzieć, jak są leczone zęby dziecka.
- Kontynuacją wizyty adaptacyjnej powinny być późniejsze wizyty kontrolne co 3 miesiące, które pozwalają na budowanie udanych relacji między dzieckiem a jego dentystą.
- Nie wolno podejmować zbyt pochopnych decyzji w leczeniu zębów dziecka, jak np: „usuwamy ząb, bo to mleczak”.
- Nie ignoruj zaleceń lekarza – zęby trzeba myć, bo nawet najlepsze wypełnienie czy korona protetyczna nie zastąpi zęba naturalnego. To głównie od małego pacjenta (a najpierw jego rodziców) zależy jakie ma on zęby i jak o nie dba – a nie od dentysty.
- Mamy zbyt małą wiedzę z zakresu stomatologii dziecięcej i ogólnej, więc warto udać się do stomatologa i pytać go o różne kwestie, nie zdawać się tylko na rady znajomych czy podpowiedzi z internetu.
Jakie zabiegi stomatologiczne obejmuje stomatologia dziecięca (pedodoncja)?
Leczenie zębów u dzieci obejmuje:
- leczenie zachowawcze – wypełnienia (białe i kolorowe)
- leczenie kanałowe (rzadkie, tylko w wyrzniętych zębach)
- ekstrakcje (usuwanie) zębów mlecznych, których nie można uratować, a mogą być źródłem bakterii dla jamy ustnej i całego organizmu
- lakowanie zębów
- lakierowanie zębów preparatem z fluorem
- znieczulenie, w miarę zapotrzebowania. W naszej klinice wykorzystujemy do znieczuleń podstawowych dzieci nowoczesną i bezpieczną metodę – gaz rozweselający, który (między innymi) znosi uczucie bólu. Umożliwia przez to podanie głębiej działającego znieczulenia, niezbędnego przy bardziej złożonych zabiegach.
Jak uniknąć kłopotów stomatologicznych u dzieci?
- przypominaj dziecku o regularnym i dokładnym myciu zębów,
- stosuj odpowiednie produkty do higieny jamy ustnej dziecka zawierające fluor,
- zmieniaj dziecku szczoteczkę co 3 miesiące lub po poważniejszej chorobie,
- chodź z dzieckiem na regularne przeglądy do dentysty co 3 miesiące,
- zachęcaj dziecko do zdrowej diety – ogranicz spożywanie produktów zawierających
- cukier, podawaj świeże warzywa i owoce oraz zachęcaj do picia wody i mleka,
- słodycze oferuj na deser po głównym posiłku, a nie jako samodzielną przekąskę między posiłkami,
- pamiętaj, że zęby mleczne też trzeba leczyć:)
Czy mogę zapobiec kłopotom ortodontycznym u mojego dziecka?
Wraz z upływem czasu zmienia się stan uzębienia dziecka. W każdym przedziale wiekowym zachodzą charakterystyczne zmiany – począwszy od wyrzynania się zębów mlecznych, do pojawienia się stałych trzecich zębów trzonowych („ósemek”). Większości wad zgryzu (poza tymi natury genetycznej) można uniknąć. Mając wiedzę na temat tego, jak przebiegają zmiany w każdym z tych okresów mamy możliwość skutecznego zapobiegania wadom zgryzu. Warunkiem są jednak regularne wizyty kontrolne u dentysty i stosowanie się do jego zaleceń.
Jak powinna wyglądać profilaktyka próchnicy u dzieci?
Profilaktyka próchnicy w każdym wieku to przede wszystkim:
- Prawidłowa higiena jamy ustnej. Polega na codziennym i dokładnym usunięciu płytki nazębnej za pomocą szczoteczki, pasty oraz środków pomocniczych w postaci nici dentystycznych, szczoteczek międzyzębowych oraz płynów do płukania jamy ustnej.
- Regularne wizyty kontrolne. Dzieci powinny być kontrolowane przez lekarza dentystę co 3 miesiące, dorośli co 6 miesięcy. Mają one na celu wczesne wykrycie i leczenie zębów z próchnicą oraz zalecenie odpowiednich do wieku zabiegów profilaktycznych.
- Profesjonale zabiegi profilaktyczne u stomatologa. Są to lakowanie i lakierowanie zębów fluorem, a dla dorosłych skaling i piaskowanie zębów oraz fluoryzacja.
Dodatkowo, jeśli chcemy, aby nasze dzieci miały zdrowe zęby, powinniśmy stosować się do poniższych wskazówek:
- w ciąży szczególnie ważne jest dbanie o zęby: wizyty u dentysty wskazane są o najmniej 2 razy w czasie jej trwania, próchnica musi zostać wyleczona, a amalgamatowe plomby usunięte
- w okresie karmienia piersią zwracaj szczególną uwagę na higienę jamy ustnej i dobre odżywianie
- jeśli to możliwe, jak najdłużej karm dziecko piersią
nie zaleca się oblizywania smoczka ani łyżeczek dziecka, a także całowania dziecka bezpośrednio w usta - przedmioty, które dziecko bierze do buzi w pierwszym półroczu życia warto regularnie dezynfekować
- jak najkrócej podawaj dziecku butelkę ze smoczkiem (maksymalnie do końca pierwszego roku życia, najlepiej do ukończenia 6 m.ż.)
- zadbaj o odpowiednio wyprofilowany smoczek uspokajający dla dziecka, zmieniaj go najlepiej co miesiąc
- odzwyczajaj dziecko od używania smoczka uspokajającego w miarę wcześnie (optymalny czas to 9 miesiąc życia dziecka, maksymalny to 18 miesiąc życia dziecka)
„kubek niekapek” zamień w miarę szybko na zwykły, plastikowy kubeczek
Bardzo ważnym momentem jest okres wymiany uzębienia. Pierwsze zęby stałe, najczęściej są to pierwsze zęby trzonowe, zwane popularnie „szóstkami”, pojawiają się około piątego/szóstego roku życia i ich wyrzynanie nie jest poprzedzone wypadaniem zębów mlecznych. Rodzice często nie zauważają, kiedy się pojawiają te zęby, a wymagają one szczególnej troski ze względu na trudniej dostępne ich położenie w jamie ustnej. Powoduje to zazwyczaj ich słabsze oczyszczanie, a liczne i głębokie bruzdy dodatkowo sprzyjają gromadzeniu się na nich osadu (płytki nazębnej), który sprzyja próchnicy. To właśnie „szóstki” z całego uzębienia stałego są najszybciej i najczęściej tracone – jest to często konsekwencja zaniedbań z okresu dziecięcego. Dlatego ważne są w tym systematyczne wizyty kontrolne u stomatologa, który zauważy świeżo wyrznięte zęby i odpowiednio je zabezpieczy przed próchnicą poprzez lakowanie bruzd i szczelin. Zalakowane zęby wymagają systematycznych kontroli, m.in. w celu sprawdzania szczelności laku, o czym rodzice często zapominają. Podobnych zabiegów profilaktycznych wymagają pozostałe grupy wyrzynających się zębów. Zęby mleczne są słabo zmineralizowane – nie tak grube i twarde jak zęby stałe, dlatego bakterie łatwiej w nie wnikają, a próchnica przebiega znacznie szybciej, powodując choroby miazgi zębowej, czyli nerwu. W przypadku skłonności do próchnicy, wizyty u dentysty dziecka powinny odbywać się przynajmniej raz na trzy miesiące.
Jakie są wskazówki w zakresie odżywiania dzieci, aby zminimalizować ryzyko wystąpnia próchnicy?
- zdrowa dieta (ma to zasadnicze znaczenie również dla zdrowia zębów Twojego dziecka)
jak najwcześniejsze (po ukończeniu 1 roku życia dziecka) wprowadzenie pokarmów o stałej konsystencji - pamiętaj, że próchnica nie powstaje od częstego przyjmowania cukru (a nie od dużej jego ilości); postaraj się jak najdłużej nie dawać dziecku słodyczy; zwracaj uwagę na ilość cukru zawartą w produktach dla dzieci
- ogranicz podawanie dziecku tzw. węglowodanów oczyszczonych (biały cukier + wyroby, biała mąka + wyroby, sól, a także większość produktów i pokarmów technologicznie przetworzonych
- podawaj dziecku do picia wodę, ogranicz słodkie napoje
- ogranicz podjadanie pomiędzy posiłkami głównymi
- po umyciu zębów, a także po przebudzeniu w nocy, dziecko powinno dostać do picia wodę
- dawaj dziecku dobry przykład w nawykach żywieniowych
Jak powinna wyglądać prawidłowa higiena jamy ustnej malucha?
O zęby dziecka powinna zadbać już kobieta planująca ciążę, która przed poczęciem powinna usunąć plomby amalgamatowe, a także wyleczyć próchnicę. Warto dbać o higienę jamy ustnej już podczas karmienia piersią. Jeśli dziecko karmione jest butelką, należy przemywać dziąsła gazikiem nasączonym przegotowaną wodą lub naparem z rumianku. Podobnie postępujemy przy wyrżnięciu się pierwszych ząbków. Przydaje się wówczas szczoteczka silikonowa nakładana na palec dorosłego, którą wygodnie myje się ząbki malucha, przy okazji masując mu dziąsła. Każda mama powinna jak najkrócej podawać dziecku butelkę ze smoczkiem (maksymalnie do końca pierwszego roku życia). W drugim roku życia warto rozpocząć naukę mycia ząbków szczoteczką, początkowo bez pasty, później z niewielką ilością. W 3-4 roku życia dziecko potrafi już wypluwać pastę i płukać buzię. Warto wtedy stosować pasty do zębów dla dzieci z dodatkiem fluoru. Po 6 roku życia można wprowadzić płyny do płukania ust, a także nawyk nitkowania zębów. Podstawą profilaktyki próchnicy u dzieci jest 2-krotne mycie zębów – rano po śniadaniu i wieczorem po kolacji.
Moje dziecko boi się wizyty u dentysty, co robić?
Strach ma zawsze swoje uzasadnienie. Często jest wynikiem zaniedbania przez rodzica, odwlekania wizyty lub przeglądu, który mógłby zapobiec bólowi zęba u dziecka. To ból jest przeważnie źródłem strachu dziecka przed dentystą. Jeśli pierwsza wizyta dziecka w życiu w gabinecie jest wymuszona bólem, to trudno się dziwić, że dentysta się z nim kojarzy. Mimo to leczenie musi być podjęte, a jeśli stan uzębienia jest bardzo zły należy rozważyć leczenie w bardziej zaawansowanym znieczuleniu. Warto znaleźć gabinet z sedacją, czyli znieczuleniem gazem rozweselającym. Wykorzystujemy je w naszej codziennej pracy z dziećmi z bardzo pozytywnym efektem. Dzieci chętnie do nas wracają, pozbawione strachu, gdyż ten rodzaj znieczulenia umożliwia rozluźnienie i niweluje odczucia bólowe, dzięki czemu pozostawia po wizycie pozytywne wspomnienia. W niektórych przypadkach konieczna jest narkoza pełna do przeprowadzenia zabiegu, który wiąże się z bólem. Po opanowaniu sytuacji bólowej warto znaleźć sympatycznego lekarza, do którego mamy zaufanie i regularnie odwiedzać go razem z dzieckiem, dbając jednocześnie o profilaktykę. Dajmy dziecku dobry przykład i dbajmy również o swoje uzębienie!
