Nadwrażliwość zębów na temperaturę. Dlaczego ząb reaguje na ciepło?

Gdy ząb reaguje na ciepło, pojawia się nagły i silny ból. Niekiedy doznania są na tyle nieprzyjemne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. W takiej sytuacji konieczna staje się wizyta u stomatologa i wykonanie podstawowych badań. Specjalista musi wykluczyć schorzenia, które są przyczyną nadwrażliwości zęba.

Nadwrażliwość zębów na ciepło i zimno jest częstym zjawiskiem. Jest to główna przyczyna (obok próchnicy) zgłaszania się na konsultację stomatologiczną. Cierpi na nią nawet 30% populacji (w krajach europejskich jest to ok. 45% populacji). Najczęściej są to osoby między 20. a 50. rokiem życia, chociaż szczyt zachorowań obserwuje się w 3. dekadzie życia. W większości przypadków nadwrażliwość dotyczy powierzchni przyszyjkowej kłów i zębów przedtrzonowych. Gdy ząb reaguje na ciepło, konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia i profilaktyki.

Dlaczego ząb reaguje na ciepło?

Ząb reaguje na ciepło na skutek procesów, które prowadzą do odsłonięcia zębiny, a następnie otworzenia się zewnętrznych ujść kanalików zębinowych. Taka sytuacja powoduje zmianę ciśnienia i przepływu płynu kanalikowego. W efekcie zostają podrażnione zakończenia nerwowe. Warto mieć na uwadze, że nadwrażliwość zęba na ciepło nie jest spowodowana żadną chorobą. Może być natomiast jednym z jej objawów.

Przyczyny nadwrażliwości zęba na ciepło

Przyczyny nadwrażliwości zębów na ciepło może być kilka. Bardzo często dolegliwości są spowodowane nałożeniem się na siebie kilku czynników. Zalicza się do nich:

• nieprawidłowe szczotkowanie zębów,
• długotrwałe stosowanie past wybielających szkliwo,
• używanie szczoteczki z twardym włosiem,
• ścieranie szkliwa przez płytkę nazębną,
• otarcie szkliwa klamrą protetyczną,
• stosowanie niektórych płukanek do jamy ustnej,
• zaburzenia wydzielania śliny,
• nieprawidłowo dopasowane uzupełnienia protetyczne.

Do otworzenia się ujść kanalików zębinowych dochodzi przez działanie na nie czynników kwasowych. Są one obecne w pożywieniu, a nawet powietrzu. Kwasy w jamie ustnej pojawiają się również u osób, które cierpią na refluks żołądkowo-przełykowy lub często wymiotują (np. w czasie ciąży lub w wyniku chorowania na bulimię).

Objawy nadwrażliwości zębów na ciepło

Głównym objawem nadwrażliwości zębów na ciepło jest silny, nagły i przeszywający ból. Pojawia się on podczas spożywania gorących posiłków lub napojów. Gdy dolegliwości te występują często, pacjent zaczyna unikać bodźca, który je wywołał lub odruchowo zasłaniać zęby. To z kolei prowadzi do utrudnień w codziennym funkcjonowaniu i staje się przyczyną obniżenia jakości życia.

Co robić, gdy ząb reaguje na ciepło?

Gdy ząb reaguje na ciepło, należy zgłosić się do stomatologa. Specjalista zbierze dokładny wywiad i wykona niezbędne badania. Jednym z nich jest zbadanie reakcji zębów na bodźce termiczne i mechaniczne. Może ono powodować pewien dyskomfort, jednak nie utrzymuje się on długo. Test polega na dotknięciu szkliwa drewnianą szpatułką lub narzędziem stomatologicznym oraz dmuchnięciu na nie powietrzem i zimną wodą.

Konsultacja stomatologiczna jest potrzebna, aby wykluczyć schorzenia, które mogą objawiać się nadwrażliwością. Są to:

• próchnica,
• zapalenie dziąseł,
• zapalenie miazgi,
• zaburzenia ze strony stawu skroniowo-żuchwowego.

Jak wygląda leczenie nadwrażliwości zębów na ciepło?

Leczenie nadwrażliwości zębów na ciepło zależy od przyczyny problemu. Lekarz może zastosować specjalne środki lecznicze, które prowadzą do zamknięcia otwartych kanalików zębinowych. Jedną z metod jest również wypełnienie ubytków materiałem kompozytowym natomiast przyczyną głownie jest toczący się stan zapalny w komorze zęba.

Często rozwiązaniem jest oczyszczenie ubytku i wypełnienie go materiałem kompozytowym światłoutwardzalnym. W skrajnych przypadkach stomatolog może zdecydować o leczeniu kanałowym pod mikroskopem czyli endodoncji mikroskopowej. Polega ona na otworzeniu zęba w znieczuleniu dla zwiększenia komfortu pacjenta a następnie usunięciu z niego miazgi – bogato unerwionej tkanki. Po mechanicznym i chemicznym oczyszczeniu kanałów wypełnia się je szczelnie płynnym materiałem zwanym gutaperką. Zabieg jest przeprowadzany w podziale na jedną lub dwie wizyty i w pełnej kontroli radiologicznej. Do każdego zabiegu w celu zwiększenia sukcesu i powodzenia leczenia powinien zostać użyty mikroskop stomatologiczny, który to poprzez wielokrotność powiększenia daje możliwość lekarzowi zobaczenia tego co gołym okiem jest niewidoczne.

Stomatolog powinien przeprowadzić instruktaż, jak prawidłowo szczotkować zęby. Nieprawidłowa technika oraz nieodpowiednio dopasowana szczoteczka mogą pogłębiać problem nadwrażliwości. Konieczna jest również zmiana pasty na taką, która zawiera duże ilości fluoru, wapnia, cynku i potasu. Dostępne są także specjalne płukanki, które zmniejszają wrażliwość zębów.

Co robić po zakończeniu leczenia?

Po zakończeniu leczenia nadwrażliwości zębów na ciepło należy nadal stosować się do wszystkich zaleceń lekarza. Kluczową rolę odgrywa odpowiednia higiena jamy ustnej. Konieczne jest także zgłaszanie się na regularne kontrole stomatologiczne (minimum raz na pół roku). Warto też wyeliminować z diety produkty, które przyczyniają się do pogorszenia stanu zębów. Mowa przede wszystkim o słodyczach i słodkich napojach. Zamiast nich lepiej wybrać żywność bogatą w składniki mineralne i witaminy dobre dla szkliwa.