Czym jest diastema?
Diastema to charakterystyczna przerwa między zębami – górnymi siekaczami pośrodkowymi, nazywanymi potocznie jedynkami. Jest ona uznawana za wadę kosmetyczną, a przez niektórych nawet za atut, dlatego nie każdy pacjent decyduje się na jej leczenie. Diastema może być korygowana tylko u osób dorosłych.
Mimo że diastema jest przez wiele osób uważana za element podkreślający urodę, warto zastanowić się nad jej leczeniem. W niektórych przypadkach szczelina między zębami może być przyczyną wad zgryzu, problemów z prawidłową artykulacją głosek oraz nawracającymi chorobami przyzębia. Za diastemę kwalifikującą się do leczenia uznaje się szczelinę przekraczającą 2 milimetry.
Diastema jest szczeliną między górnymi siekaczami pośrodkowymi spowodowaną ich rozsunięciem się. Jest ona widoczna podczas uśmiechania się, otwierania ust oraz podczas mówienia. Diastema jest uznawana za defekt kosmetyczny, a decyzja o jej leczeniu zależy od komfortu i samopoczucia pacjenta. Stomatolodzy zalecają jednak usuwanie szczelin, które mogą prowadzić do problemów z uzębieniem.
Ze względu na ułożenie rozsuniętych zębów wyróżnia się diastemę:
- zbieżną – korony zębów są do siebie nachylone
- równoległą – korony zębów i ich korzenie są ustawione prosto
- rozbieżną – korony zębów są od siebie oddalone
Przyczyny powstawania diastemy
Przyczyny diastemy mogą być różne. Najczęściej jest ona spowodowana przerostem wędzidełka górnej wargi, czyli pasma śluzówki łączącego wargę z dziąsłem. Bardzo często jest ono nisko przyczepione, co zaburza prawidłowy wzrost zębów. Za inne przyczyny diastemy uważa się:
- brak siekaczy bocznych
- dodatkowy ząb obecny w kości podniebiennej
- zbyt małe wymiary zębów (mikrodoncja)
- uraz mechaniczny
- za małą ilość zębów w szczęce
Diastema w większości przypadków nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia. Jednak gdy pojawia się nagle i bardzo szybko powiększa, świadczy o chorobie przyzębia lub rozwijającym się w jamie ustnej nowotworze.
Ze względu na przyczyny wyróżnia się diastemę:
- fizjologiczną – pojawiającą się przed wyrznięciem zębów bocznych
- prawdziwą – jej przyczyną jest przerost wędzidełka
- rzekomą – spowodowaną przez pozostałe czynniki
Diastema fizjologiczna jest obserwowana u dzieci. Najczęściej nie wymaga leczenia.
Jak wygląda leczenie diastemy?
Leczenie diastemy można przeprowadzić przy pomocy kilku metod. Wybór zależy w dużej mierze od preferencji pacjenta oraz warunków jamy ustnej. Odpowiednią technikę wybiera lekarz po zbadaniu pacjenta. Sprawdzany jest przede wszystkim ogólny stan jamy ustnej i uzębienia, budowa zgryzu i wygląd dziąseł. Leczenie diastemy może wymagać konsultacji ortodontycznej, implantologicznej ani chirurgicznej.
Jednym ze sposobów leczenia diastemy jest aparat ortodontyczny ruchomy lub stały. Dzięki siłom, które wywiera, zęby wracają do prawidłowego położenia i ustawienia. Leczenie ortodontyczne jest tym bardziej skuteczne, im szybciej zostanie wdrożone. Terapia trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Często jest poprzedzona podcięciem wędzidełka.
Szybszym sposobem leczenia diastemy są licówki, czyli cienkie płytki, które nakleja się na przednie zęby. Mogą być wykonane z kompozytu lub porcelany. Od materiału zależy efekt estetyczny, trwałość i cena zabiegu. Dobrze pielęgnowane licówki można nosić nawet przez kilka lat.
Diastema u dzieci
Diastema u dzieci często nie wymaga żadnego leczenia. W wielu przypadkach jest ona wynikiem braku bocznych zębów, które nie zdążyły jeszcze wyrosnąć. Warto pamiętać, że ciągle poszerza się także szczęka. Przerwy w uzębieniu mlecznym są również sytuacją fizjologiczną. Wraz z pojawianiem się kolejnych zębów stałych przerwy znikają.
Diastemę u dzieci warto jednak skonsultować z lekarzem stomatologiem pedodontą. Jeżeli jej przyczyny są inne niż fizjologiczne zmiany, należy rozpocząć odpowiednie leczenie. Terapię można podjąć, kiedy całe uzębienie zostanie wymienione na stałe.
